راهنمای کامل ارورهای دستگاه کپی زیراکس و روش رفع آن‌ها

برند زیراکس (Xerox) یکی از پیشتازان صنعت چاپ و کپی در جهان است و دستگاه‌های این شرکت به دلیل کیفیت بالا، سرعت، و امکانات گسترده در محیط‌های اداری و صنعتی به‌کار می‌روند. سری دستگاه‌های WorkCentre، AltaLink و VersaLink، هر کدام دارای مجموعه‌ای پیچیده از سنسورها، موتورها، و بردهای الکترونیکی هستند که برای عملکرد بهینه طراحی شده‌اند. با وجود کیفیت بالای این ماشین‌ها، ارورها و پیام‌های خطا بخشی جدایی‌ناپذیر از کار با آن‌ها هستند. آشنایی با این خطاها و روش رفع آن‌ها باعث می‌شود زمان توقف کار کاهش یابد و بهره‌وری افزایش پیدا کند. در این راهنما، به تشریح دقیق‌تر دسته‌بندی ارورهای دستگاه کپی زیراکس، کدهای خاص، و راهکارهای گام به گام برای رفع مشکلات خواهیم پرداخت.

   بیشتر بخوانید: آموزش تخصصی تعویض درام دستگاه فتوکپی زیراکس Xerox

دسته‌بندی ارورهای دستگاه کپی زیراکس

ارورهای دستگاه کپی زیراکس به طور کلی به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند که هر دسته نیازمند رویکرد تشخیصی متفاوتی است:

1. ارورهای مکانیکی

این دسته شامل مشکلاتی است که مستقیماً به قطعات مصرفی دستگاه مرتبط هستند، مانند سنسورها، غلتک‌ها، موتورها، و مسیر حرکت کاغذ.

• مشکلات مربوط به گیر کردن کاغذ (Paper Jam): رایج‌ترین نوع خطا که می‌تواند در هر مرحله‌ای از مسیر کاغذ (سینی‌ها، یونیت اسکن، فیوزر، یا خروجی) رخ دهد.
• دمای غیرعادی فیوزر (Fuser Temperature Error): فیوزر (واحد ذوب) قلب فرآیند کپی است. مشکلات در سنسورهای حرارتی، المنت گرمایشی یا برد کنترل دما منجر به این خطاها می‌شود.
• خرابی درام یا بلیـد (Drum/Blade Failure): خرابی درام (واحد تصویربرداری) یا تیغه پاک‌کننده آن، کیفیت چاپ را تحت تأثیر قرار داده و با کدهای خاصی مشخص می‌شود.

2. ارورهای مواد مصرفی

این خطاها مربوط به اتمام یا فرسودگی قطعاتی هستند که به صورت دوره‌ای باید تعویض شوند تا کیفیت چاپ حفظ شود.

• کمبود تونر (Toner Low/Empty): اخطار اتمام پودر چاپ.
• پایان عمر درام (Drum End Soon/Replace): نشان‌دهنده فرسودگی لایه حساس درام.
• پایان عمر کیت نگهداری (Maintenance Kit Life End): مجموعه‌ای از قطعات مصرفی که پس از تعداد مشخصی کپی باید تعویض شوند (شامل فیوزر، غلتک‌ها و غیره).

3. ارورهای نرم‌افزاری و ارتباطی

این دسته مربوط به پردازش داده‌ها، ارتباط بین بردها، یا اتصال دستگاه به شبکه و کامپیوترهاست.

• خطاهای پردازش تصویر (System Fault Codes / Image Processing Errors): معمولاً ناشی از خرابی برد فرمتر یا مشکلات موقت در نرم‌افزار داخلی.
• مشکلات شبکه یا USB: خطاهای مربوط به عدم توانایی دستگاه در برقراری ارتباط با محیط خارجی.
• کدهای ناشی از باگ نرم‌افزار داخلی: گاهی اوقات یک ریست ساده می‌تواند این موارد را برطرف کند.

جدول رایج‌ترین ارورهای دستگاه کپی زیراکس: تشریح و راه‌حل‌ها

ارورهای مکانیکی و روش رفع آن‌ها به تفصیل

1. گیر کردن کاغذ (Paper Jam)

گیر کردن کاغذ شایع‌ترین مانع در کار با دستگاه‌های زیراکس است. این مشکل اغلب ناشی از عدم تطابق کاغذ با مشخصات دستگاه یا آلودگی سنسورها است.

مراحل عیب‌یابی گیر کردن کاغذ:

1. قطع برق: همیشه قبل از دست‌کاری داخلی دستگاه، آن را خاموش کرده و کابل برق را برای چند لحظه بکشید.
2. بررسی مسیرهای اصلی: تمامی کاورهای جانبی (کنار، پشت، و زیر) را باز کنید. کاغذهای پاره‌شده را با احتیاط خارج کنید. هرگز از اشیاء تیز برای بیرون کشیدن کاغذ استفاده نکنید.
3. تأکید بر سنسورها: سنسورهای مسیر کاغذ اغلب گیره‌های کوچکی هستند که توسط کاغذ فعال می‌شوند. گرد و غبار یا باقی‌مانده کاغذ می‌تواند این سنسورها را مسدود کند. با استفاده از یک بادکنک هوای فشرده (یا دمیدن آرام) این سنسورها را تمیز کنید.
4. بررسی واحد فیوزر: در صورت گیر کردن کاغذ در این بخش، باید با احتیاط و در حالی که دستگاه سرد است، محل را بررسی کرد. توجه: فیوزر بسیار داغ است و می‌تواند باعث سوختگی شود.
5. مشکلات کاغذ:
   • گرماژ (GSM): استفاده از کاغذهای بسیار نازک (مانند رسید حرارتی) یا بسیار ضخیم (مانند مقوای سنگین) می‌تواند منجر به خطا شود.
   • رطوبت: کاغذهایی که در محیط مرطوب نگهداری شده‌اند، هنگام عبور از فیوزر چروک شده یا به غلتک‌ها می‌چسبند.

2. گرمای غیرعادی فیوزر (Fuser Temperature Error)

فیوزر باید دمایی در حدود (180^\circ C) تا (200^\circ C) داشته باشد تا تونر روی کاغذ ذوب شود.

• خطای گرم‌نشدن (Cold Fuser):
  • علت: المنت گرمایشی سوخته یا ترمیستور (سنسور دما) سیگنال نادرستی می‌دهد.
  • تشخیص: اگر کد خطا پس از روشن کردن دستگاه سریعاً ظاهر شود، معمولاً المنت مشکل دارد.
• خطای بیش‌داغ شدن (Over Temperature):
  • علت: ترمیستور دچار اتصال کوتاه شده، یا برد کنترلر توانایی تنظیم توان المنت را ندارد.
  • راهکار: اگر دستگاه پس از چند دقیقه کار کردن این خطا را می‌دهد، احتمالاً سنسور معیوب است. این خطا نیازمند تعویض فیوزر یا برد کنترلر است و معمولاً توسط کاربر قابل رفع نیست.

3. خرابی درام یا بلیـد (Drum Unit Issues)

درام قلب فرآیند الکتروفتوگرافی است. عمر مفید آن بین 50,000 تا 150,000 کپی بسته به مدل متغیر است.

• نشانه‌ها: تکرار لکه‌های سیاه در فواصل منظم (بسته به محیط چرخش درام)، خطوط سفید افقی، یا چاپ بسیار کم‌رنگ.
• رفع مشکل: در بسیاری از مدل‌های جدید زیراکس (مانند برخی سری‌های VersaLink)، درام و کارتریج تونر یکپارچه هستند و با تعویض تونر، عمر درام نیز به‌روزرسانی می‌شود. در مدل‌های قدیمی‌تر، واحد درام یک قطعه جداگانه است و باید پس از نمایش پیام “Drum End Soon” تعویض شود.

ارورهای مواد مصرفی: مدیریت و تعویض

مدیریت مواد مصرفی در دستگاه‌های زیراکس توسط چیپ‌های روی هر کارتریج ردیابی می‌شود.

1. کمبود تونر (Toner Low/Empty)

• Toner Low: دستگاه هنوز قادر به چاپ است اما کیفیت ممکن است افت کند. توصیه می‌شود کارتریج جدید آماده شود.
• Toner Empty: چاپ متوقف می‌شود.
• رفع: تعویض کارتریج. اطمینان حاصل کنید که تونر جدید دارای چیپ خوانا باشد. در برخی مدل‌ها، پس از نصب کارتریج جدید، باید دکمه “OK” یا “Clear/Reset” را برای تأیید تعویض فشار دهید.

2. پایان عمر درام (Drum End Soon/Replace)

پیام “Replace Drum Unit” یک هشدار جدی است. ادامه کار با درام فرسوده باعث آسیب به قطعات داخلی دیگر (مانند شیت‌های انتقال) می‌شود.

3. پایان عمر Maintenance Kit (فقط در مدل‌های حرفه‌ای)

کیت نگهداری (که گاهی شامل فیوزر، غلتک‌های پیک‌آپ، و پدهای انتقال است) پس از رسیدن به شمارشگر تعیین‌شده (مثلاً 300,000 کپی) پیام خطا می‌دهد.
نکته مهم: در بسیاری از مدل‌های زیراکس، پس از تعویض این کیت، باید یک سرویس ریست شمارنده در منوی سرویس (Service Menu) انجام شود تا دستگاه متوجه شود قطعات جدید نصب شده‌اند.

ارورهای نرم‌افزاری و ارتباطی

1. خطاهای پردازش تصویر (016-xxx)

این خطاها نشان‌دهنده عدم تطابق بین داده‌های دریافتی و توانایی دستگاه برای تبدیل آن‌ها به تصویر است.

• علل احتمالی:
  • فایل چاپی بسیار پیچیده (تعداد زیادی گرافیک و فونت‌های غیر استاندارد).
  • مشکل در Firmware (نرم‌افزار داخلی).
• راهکار اولیه:
  • ریست نرم‌افزاری: دستگاه را کاملاً خاموش و پس از 5 دقیقه روشن کنید.
  • بروزرسانی Firmware: اگر مشکل تکرار شد، آخرین نسخه Firmware مخصوص مدل دستگاه را دانلود و نصب کنید. این کار معمولاً از طریق پورت شبکه یا USB انجام می‌شود.

2. مشکلات شبکه (Network Communication Errors)

این خطاها اغلب با پیغام‌هایی مانند “Job Canceled” یا “Network Timeout” همراه هستند.

• بررسی اتصالات: کابل اترنت را چک کنید. مطمئن شوید چراغ‌های لینک (Link Lights) روی پورت دستگاه روشن هستند.
• تنظیمات IP: با ورود به تنظیمات شبکه دستگاه، اطمینان حاصل کنید که آدرس IP، Subnet Mask، و Gateway با تنظیمات شبکه محلی شما مطابقت دارد.
• فایروال: اگر دستگاه در شبکه اشتراکی است، ممکن است تنظیمات فایروال سرور یا کامپیوتر فرستنده، پورت‌های مورد نیاز (مانند پورت 9100 یا LPD) را مسدود کرده باشد.

نشانه‌های هشدار قبل از بروز ارورهای جدی

دستگاه‌های زیراکس معمولاً دارای مکانیزم‌های خود-عیب‌یابی هستند که قبل از وقوع خطای بحرانی، اخطارهایی ارسال می‌کنند:

1. چاپ کم‌رنگ یا بی‌کیفیت: این اولین نشانه است که یا تونر در حال اتمام است یا درام فرسوده شده است.
2. صدای غیرعادی (ناله یا صدای خرد شدن): اغلب نشان‌دهنده مشکل در گیربکس موتور یا خرابی یکی از غلطک‌های درایو (Drive Rollers) است.
3. تاخیر در چاپ اولین برگه (Warm-up Time Exceeded): این امر می‌تواند نشان‌دهنده ضعف در سیستم گرمایشی فیوزر یا مشکلات در برد تغذیه باشد.
4. پیام‌های هشدار (End Soon): پیام‌هایی مانند “Drum End Soon” باید جدی گرفته شوند و منجر به سفارش قطعه جایگزین گردند.

نکات پیشگیری برای افزایش طول عمر دستگاه

پیشگیری همیشه ارزان‌تر از تعمیر است. رعایت نکات زیر به طور چشمگیری تعداد ارورها را کاهش می‌دهد:

1. استفاده از کاغذ استاندارد: همیشه از کاغذ با گرماژ و کیفیت توصیه شده توسط سازنده استفاده کنید. کاغذ را در محیطی با رطوبت نسبی کنترل‌شده نگهداری کنید (نه خیلی خشک و نه خیلی مرطوب).
2. سرویس دوره‌ای: برنامه سرویس دوره‌ای دستگاه را جدی بگیرید. تعویض به موقع کیت‌های نگهداری و غلتک‌های پیک‌آپ از گیر کردن کاغذ جلوگیری می‌کند.
3. تمیزکاری منظم: مسیر کاغذ و به ویژه سنسورهای اپتیکال را هر چند ماه یک بار با باد یا دستمال بدون پرز تمیز کنید.
4. بروزرسانی نرم‌افزار: به‌روزرسانی منظم Firmware دستگاه، سازگاری با درایورهای جدید و رفع باگ‌های امنیتی و عملکردی را تضمین می‌کند.
5. تغذیه برق پایدار: دستگاه‌های کپی و لیزری مصرف برق بالایی دارند. استفاده از محافظ‌های نوسان برق برای محافظت از بردهای الکترونیکی ضروری است.

جمع‌بندی

دستگاه‌های کپی زیراکس ماشین‌های پیچیده‌ای هستند که طراحی شده‌اند تا در برابر استفاده سنگین مقاومت کنند. با شناخت ارورهای دستگاه کپی زیراکس (مکانیکی، مواد مصرفی، و نرم‌افزاری)، کاربران می‌توانند با اجرای مراحل اولیه عیب‌یابی، بسیاری از مشکلات را به سرعت حل کنند و نیاز به فراخوانی تکنسین را به حداقل برسانند. نگهداری منظم، استفاده از مواد مصرفی استاندارد، و واکنش سریع به ارورهای اولیه کلید کارکرد طولانی‌مدت، کارآمد، و بدون وقفه دستگاه کپی شماست. در صورت مواجهه با کدهای پیچیده مربوط به بردها (مانند خطاهای 01x-xxx یا 02x-xxx که اغلب نشان‌دهنده خرابی قطعات الکترونیکی هستند)، حتماً با کپی دیجیتال تماس حاصل فرمایید.

برای دیدن کلیپ‌های آموزشی، تست دستگاه‌های کپی و بهره مندی از تخفیفات کپی دیجیتال حتما در پیج اینستاگرام کپی دیجیتال عضو شوید.